Dış kulağı etkileyen dış kulak iltihabı (diğer adıyla akut otitis eksterna), iltihap, tahriş ya da enfeksiyondan kaynaklanan acılı bir durumdur. Belirtiler kulakta suyun hapsolması ve ardından burada bakteri ya da mantar gelişimiyle başlar. Bu durum genellikle yüzücülerde görüldüğü için hastalığa yüzücü kulağı da denir. Dış kulak iltihabı genellikle çocuk ve ergenlerde görülse de, egzamalı (deri kaşıntılı bir rahatsızlık) hastalarda ve fazla kulak kiri olan bireylerde görülebilir. Doktorunuz ağrınızı hafifletmek ve enfeksiyonu ortadan kaldırmak için bir tedavi uygulayacaktır.

Dış kulak iltihabına ne sebep olur?

Enfeksiyonun yaygın sebeplerinden biri,  kulak yolunda hapsolan banyo, duş, havuz ya da nemli ortamlardan kaynaklanan ıslaklıktır. Kulak yolunda su hapsolduğunda, bakteriler deri ve kulak yolunuza yerleşip çoğalmaya başlayabilir, kulak yolunuzda enfeksiyona sebebiyet verebilirler. Dış kulak iltihabı, ağrıyı hafifletmek, işitmenizi etkileyecek her türlü etkiyi ortadan kaldıracak ve enfeksiyonun yayılmasını engelleyecek şekilde hızlıca tedavi edilmelidir.

Dış kulak iltihabına sebep olan diğer faktörler şunlardır:

• Banyo küveti ya da kirli sularda bulunabilecek bakterilerle temas etmek
• Pamuklu çubuk benzeri yabancı cisimlerle kulak yolunu gereğinden fazla temizlemek
• Kulağın saç spreyi, saç boyası gibi belirli kimyasallarla temas etmesi (bu ürünlerin kullanırken kulaklarınızı pamukla tıkayarak temastan kaçınabilirsiniz).
• Kulak kirini temizlemek için yapılan yıkama sırasında kulak yolunun derisine zarar vermek
• Kulak yolu derisinde oluşabilecek kesikler
• Egzama, sebore gibi kulak yolunu etkileyebilecek diğer deri problemleri

 İşaretler ve belirtiler nelerdir?

Dış kulak iltihabının en yaygın belirtileri kulak içi kaşıntısı ve kulak kepçesinin çekilmesiyle artan ağrı hissidir. Diğer belirtiler aşağıdaki gibi olabilir:

• Kulakta doluluk ya da tıkanıklık hissi
• Akıntı
• Ateş
• İşitme kaybı
• Boyuna, yüze ya da kafanın tek tarafına yayılabilen yoğun bir acı hissi
• Kulak etrafında ya da boynun üst tarafında şişmiş lenf bezleri.
• Kulağın etrafındaki deride kızarıklık ve şişme

Tedavi edilmezse, dış kulak iltihabının neden olabileceği sorunlar şunlardır:

• İşitme kaybı. Enfeksiyon ortadan kalktığında işitme genellikle normale döner.
• Tekrarlayan kulak iltihapları (kronik otitis eksterna). Tedavi edilmezse enfeksiyon devam edebilir.
• Kemik ve kıkırdak hasarı (malign otitis eksterna). Kulak enfeksiyonları tedavi edilmediği takdirde kafatası tabanına, beyine ya kranial sinirlere yayılabilir. Diyabetli hastalar ve daha yaşlı yetişkinler bu gibi tehlikeli sorunlar açısından daha büyük risk altındadır.

Dış kulak iltihabı tanısı konulması için, doktorunuz kulak yolunuzda kızarıklık ve şişme belirtileri arayacaktır. Tekrarlayan ciddi enfeksiyonlarınız varsa, doktorunuz kulağınızdaki anormal sıvı ya da akıntıdan örnek alarak bakteri veya mantar mevcudiyetini araştırmak isteyebilir (kulak kültürü).

Dış kulak iltihabı nasıl tedavi edilir?

Dış kulak iltihabının erken dönemlerinin tedavisi, kulak yolunun dikkatlice temizlenmesi ve bakteri/mantar büyümesini engelleyip iltihabı azaltmak üzere kulak damlası kullanımıdır. Erken dönemdeki enfeksiyonlar için borik asit ya da asetik asit içeren hafif asidik solüsyonlar kullanılır.

Kulak damlaları nasıl uygulanmalıdır?

• Damlaları hastanın kendisi dışında birinin uygulaması daha kolaydır.
• Hasta iltihaplı kulağı yukarı bakacak şekilde uzanmalıdır.
• Damlalar kulak dolana kadar verilmelidir.
• Damlalar uygulandıktan sonra, emilmesi için hasta birkaç dakika daha uzanmış pozisyonda kalmalıdır.

Perfore bir kulak zarınız (delinmiş kulak zarı) yoksa ya da kulak zarınızda bir timpanostomi tüpü bulunmuyorsa, ispirto ya da yarı alkol yarı sirke karışımıyla kendi kulak damlanızı yapabilirsiniz. Bu damlalar fazla suyun buharlaşmasını sağlayarak, kulaklarınızı kuru tutar.

Herhangi bir kulak damlası kullanmaya başlamadan önce, kulak zarınızın sağlıklı olduğundan emin olmalısınız. Daha önce kulak zarınız herhangi bir şekilde yırtıldı, delindi ya da hasar gördüyse ya da bir kulak operasyonu geçirdiyseniz, KBB uzmanınızla görüşün.

Daha ciddi enfeksiyon durumlarında, doktorunuz direk olarak kulağa uygulanacak bir antibiyotik verebilir. Kulak yolu kapanacak kadar şişmişse, kulak yoluna bir sünger ya da fitil yerleştirilerek, antibiyotik damlalarının bölgeye girmesi sağlanabilir. Ağrı kesiciler de kullanılabilir. Eğer kulak zarınızda tüp varsa, ototoksik olmayan (işitmenizi etkilemeyecek) topikal bir tedavi kullanılmalıdır. Topikal antibiyotikler kulak yolunuzla sınırlı enfeksiyonlar için kullanışlıdır. Enfeksiyonunuz kulak yolundan başka yerlere de yayılmışsa, oral yolla alınacak antibiyotikler de kullanılabilir.

İyileşmenizi kontrol etmek, kulağı yeniden temizlemek, gerektiğinde kulak fitilini çıkarmak için kontrol muayenelerine gitmeniz çok önemlidir. KBB uzmanları kulak kanalınızı temizleyip dış kulak iltihabını tedavi etmek için gerekli ekipman ve deneyime sahiptir. Doğru tedavi ile enfeksiyonların büyük çoğunluğu 7-10 gün içinde ortadan kalkar.

Kulaklar neden kaşınır?

Kulak kaşıntısı mantar ya da alerji sebebiyle olduğu gibi, genellikle kronik kulak yolu dermatiti (deri iltihabı) dolayısıyla ortaya çıkar. KBB uzmanları alerjinizi tedavi edebilir ve sorunun çözümü için kulak damları, krem ya da merhem önerebilir.

Önlem için yapılabilecekler

• Kuru bir kulak kolayca iltihaplanmaz, bu yüzden yüzme ya da banyo sonrasında kulaklarınızın nemli kalmamasına özen gösterin.
• Yüzerken kulak tıkacı kullanın.
• Kulaklarınızı kurulamak için kuru bir havlu ya da kurutma makinesi kullanın.
• Kaşıntılı, pullu kulaklarınız varsa ya da çok yoğun kulak kiriniz oluyorsa, kulaklarınızı periyodik olarak bir KBB uzmanına temizletin.

Kulak kirini temizlemek için pamuklu çubuk kullanmayın. Kulak kirini sıkıştırıp kulak yolunun derinlerine doğru itebilir, kulağınızı koruyan kir tabakasını ortadan kaldırabilir ve kulak yolunun ince derisini tahriş edebilirsiniz. Bu, enfeksiyon için ideal bir ortam oluşturur.